Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi Nedir?

Piyasa için önemli bir veri olan reel efektif döviz kuru endeksini bu yazımda incelemeye çalıştım. Nominal döviz kuru iki para biriminin göreli fiyatını göstermektedir. Reel döviz kuru ise yabancı ülkelerde üretilen malların yurtiçinde üretilen mallar cinsinden göreli olarak fiyatlarını yansıtmakta ve uluslar arası rekabeti ölçmek için yaygın bir şekilde kullanılan göstergelerden biridir. RDK asıl olarak üretim ve tüketim tercihlerinin yurtiçinde ve yurtdışında üretilen mallar arasındaki dağılımı incelemektedir. Bu durum ise cari işlemler dengesi üzerinde belirleyici olmaktadır.

Edwards’ın 1988 yılında yazdığı “Exchange Rate Misalignment in Developing Countries” adlı yazıda RDK’nın ticarete konu olmayan ve olan malların göreli fiyatı olarak tanımlamaktadır. Böylelikle RDK’yı ticarete konu olan malların yurtiçinde üretilme maliyetlerini gösterdiğini kabul edebiliriz. RDK arttığında ticarete konu olan malların yurtiçi üretim maliyetinin göreli olarak arttığını göstermektedir. RDK’nın değerlenmesi o ülkenin uluslar arası rekabette gücünün azaldığını da göstermektedir. Bir başka yaklaşım ise RDK’yı yurtiçi fiyat endeksinin fiyat endeksine oranı olarak tanımlamaktadır.

Peki bu noktada yazımızın ana konusu olan REDK endeksi nedir?

Bir ülke genellikle uluslar arası piyasalarda birden fazla ülke ile hem rekabet hem de ticaret ilişkisi içindedir ve bunu ölçmek için efektif endeksi kullanmamız gerekmektedir. Bu noktada Nominal efektif döviz kuru kavramına da açıklık getirmemiz gerekiyor. NEDK endeksi belirli bir kriter gözetilerek seçilmiş çift taraflı nominal kurların uygun bir ağırlıklandırma yöntemi kullanılarak elde edilmiş ortalamasıdır. REDK ise NEDK’in ülkeler arasındaki göreli fiyat veya maliyet farklarıyla düzeltilmiş halidir. (mahfiegilmez.com / http://www.mahfiegilmez.com/2012/11/reel-efektif-doviz-kuru-endeksi-nedir.html)

REDK endeksinin ülkeler arasında göreli fiyat veya maliyet gelişimi hakkında data içerdiğini ve ekonomilerin rekabet güçlerinin değerlendirilmesinde kullanıldığını belirtmiştik. REDK endeksini hesaplarken tüfe, üfe ve birim işgücü maliyeti şeklinde yapılıyor ve ülkemizde TCMB bu endeksi kura müdahale için TÜFE’ye dayalı olarak hesapladığı için önem arz etmektedir.

TÜFE’ye dayalı hesaplama yöntemini kullanan ülkelere baktığımızda ise 36 ülke dikkat çekmektedir. Bu ülkeler şunlar: (1) Gelişmiş ülkeler: Almanya, İtalya, ABD, Fransa, İngiltere, İspanya, Belçika, Hollanda, Japonya, Kore, İsviçre, Avusturya, İsveç, Tayvan, Yunanistan, Çek Cumhuriyeti, İsrail, Finlandiya, Danimarka, İrlanda, Slovakya, Portekiz. (2) Gelişmekte olan ülkeler: Çin, Rusya, Romanya, Polonya, Hindistan, Macaristan, Bulgaristan, Tayland, Kazakistan, İran, Suudi Arabistan, Endonezya, Malezya, Mısır. (mahfiegilmez.com / http://www.mahfiegilmez.com/2012/11/reel-efektif-doviz-kuru-endeksi-nedir.html)

Kamuoyu başta Dolar ve Euro olmak üzere döviz kurlarına ve bu ikisinin oluşturduğu kur sepeti oranına bakarak TCMB’nin döviz piyasasına müdahale edip etmeyeceğini, edecekse kuru ya da sepeti nereye getirmek istediğini anlamaya çalışıyor. Oysa TCMB Başkanının açıkladığına göre TCMB açısından önemli olan tek tek kurlar ya da Dolar Euro sepet kuru değil REK. Açıklamaya göre REK’in 120 – 125 aralığına doğru hareketlenmesi halinde TL’nin değerlendiği anlaşılıyor ve para politikasıaraçları kullanılarak müdahale gelebiliyor. TCMB Başkanı, REK’in 125 – 130 aralığında seyretmesi halinde TCMB daha sert önlemlerle müdahale edeceğini, 130’un üzerine çıkması halinde ise elindeki bütün araçlarla müdahale edeceğini açıklamış bulunuyor.

 2011 yılından beri REDK endeksi aşağıda yer almaktadır.

Tarih

01-2011  121.25000

02-2011  117.39000

03-2011  115.89000

04-2011  118.38000

05-2011  117.30000

06-2011  113.35000

07-2011  109.46000

08-2011  103.58000

09-2011  104.96000

10-2011  106.74000

11-2011  110.48000

12-2011  109.62000

01-2012  112.47000

02-2012  115.93000

03-2012  114.22000

04-2012  115.94000

05-2012  116.83000

06-2012  117.02000

07-2012  118.25000

08-2012  118.88000

09-2012  116.28000

10-2012  117.38000

11-2012  119.38000

12-2012  118.17000

01-2013  120.56000

02-2013  119.74000

03-2013  120.30000

04-2013  121.41000

05-2013  119.96000

Etiketler: , , , ,

Benzer Yazılar

Yazar:
Önceki Yazılar Sonraki Yazılar

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

0 paylaşım