2011 yılından itibaren özellikle tüketici kredilerinde yaşanan artış hem cari açığı beslemekte, hem müşterilerin borçlanma endeksleri artarak sorunlu krediler oranı artmaktadır. Sayın Ali Babacan bu yıl tüketici kredileri ve kredi kartlarının da dahil olduğu bireysel kredi kullanım oranında geçen yılın aynı döneminde %26’lık artış olduğunu vurguladı.
Kredi kartı ve kmh harcamalarının çok fazla artması böyle bir değişikliğe gidilmesinde büyük etkisi var. Sınırlamanın harcama davranışlarına da büyük etkisi olacağını düşünüyorum. Yeni sistemde en dikkat çekici özellik kartın tahsis süreci ile ilgilidir. Kart hamilinin gelirinin tespiti ve teyidine dayalı olarak yapılacak olan kredi kartı limit tahsis ve artışlarının daha kontrollü bir sürecin bizi beklediği aşikardır. Kredi kartlarında ilk yıl için gelirin 2 katı, 2. Ve devam eden yıllar için ise gelirin 4 katıyla sınırlı olarak limit tahsis edileceği toplantıda kaydedilen bir diğer önemli husus. Mevcut kart müşterilerinde ise limit artırım talepleri 4 kat limitin üzerinde olamayacaktır.
Kullanıcıları ilgilendiren bir diğer nokta ise asgari ödeme tutarları ile ilgili olup kart limiti 15 bin liraya kadar olan kredi kartları için asgari ödeme dönem borcun %25’i kadar olacak. Yıl sonunda bu oran %27 ve gelecek yıl sonunda ise %30’a çıkacak. 15 bin – 20 bin arasında olan kredi kartlarında ise şu anda %30 olan asgari ödeme tutarı, yıl sonunda %32’ye ve gelecek yıl sonunda ise %35’e yükselecek. 20 bin liranın üzerindeki limitlerde ise asgari ödeme tutarı %40 olarak devam edecek. (Not: BDDK’nın hali hazırda yetkisi %40)
Karşılıklar ile ilgili de önemli noktalara değinen Sayın Babacan bir takvim yılı içinde asgari ödeme tutarının toplam 3 kez ödenmemesi halinde dönem borcunun tamamı ödeninceye kadar kullanım ve nakit alımına kapatılacağını ve limit artırımı yapılmayacağını, ayrıca bankaların sermaye yeterliliği oranının hesabında, kredi kartları vasıtasıyla mal ve hizmet alımı veya nakit olarak kullandırılan kredilerle taşıt kredilerinin risk ağırlığının artırıldığını bildirdi. Bu husus karşılık oranlarında da değişikliğe gidileceğinin işareti olarak algılanabilir. Örnek olarak taşıt kredilerinde risk ağırlığının vadesi 1-2 yıl arası olanlar için%75’ten %150’ye , 2 yıldan daha uzun vadeli taşıt kredileri için ise %75’ten %200’e çıkarıldığı vurgulandı.
Kredi kartları ve taşıt kredileri için daha fazla karşılık ayrılacağını bu konunun da açıkçası kar rakamlarını önemli ölçüde etkileyeceğini düşünebiliriz.
Bakan ayrıca bundan sonraki dönemde tüketici kredileri tanımı kapsamına kredi kartları ve kmh’ın da dahil edileceğini belirtti.
Toplantıda ayrıca alınan ürünün taksit uyumuna da bakılacağı belirtildi.Ürünün kullanım süresi ile taksit sayısı arasında uyumlaştırılacağı belirtildi. Krediler ile ilgili yapılması planlanan bir diğer konu ise kredi kartlarında uygulanan borç / gelir oranının diğer bireysel kredilere de genişletilmesi ve konut kredilerindeki asgari peşinat uygulamasının diğer bireysel kredilerde genişletilebileceğini hatta konut kredilerinde uygulanan asgari peşinat uygulamasının da yaygınlaştırılmasının üzerinde çalışıldığı belirtildi. Bu çalışmaların ise en geç 1,5 ay içerisinde tamamlanıp nihai şekil alacağı açıklandı. Bu çalışmalar sonuçlanırsa eğer tüketici kredileri almak artık daha zor hale gelebilir. Bu ise kredi rakamlarında ciddi düşüşleri beraberinde getirecektir.
Alınan bu kararlar sektör açısından kar marjlarının azalmasına, kredi büyümelerinde yavaşlamaya sebep olacaktır. Öte yandan hükümetin uzun vadeli makro ekonomik politikalarını destekleyici olması açısından önem arz ediyor. Özellikle tüketici kredilerinde konut kredileri gibi asgari peşinat uygulamasına geçilmesi bankacılık sektörünü önemli ölçüde etkileyecektir.
Kararın etkisi
Bu yazı yayına hazırlandığı zaman borsada bankaların etkisiyle geri çekilme yaşandı. Detaylar…
Borsa bankalarla geri çekildi
İSTANBUL – Borsa bugün satış ağırlıklı seyir izledi. BIST-100 endeksi yüzde 0.77 düşüşle 74,483 puanda kapandı. Bankacılık endeksi ise yüzde 0.55 geriledi.
Güne bugünkü Resmi Gazete’de yayımlanan 2014-2016 Orta Vadeli Program’ın (OVP) banka karlılıklarını olumsuz etkileyebileceği algısı ile satıcılı başlayan Borsa İstanbul’da, BIST 100 endeksi en düşük 73.809,62 puana kadar geriledi. İkinci seansta etkisini artıran alışlarla toparlayan ve kayıplarının bir kısmını telafi eden endeks 74.800 puana kadar yükselse de günü 74.500 puanın hemen altında tamamladı.
Bu akşam açıklanacak ABD Merkez Bankası (Fed) toplantı tutanaklarının takip edileceğini belirten analistler, ABD’nin “kepenk kapatma” ve borç tavanı sorunu ile ilgili haberlerin de piyasaların yönü üzerinde belirleyici olacağını kaydediyor.
Serbest piyasada dolar 1,9870 ve euro 2,6830 liradan günü tamamladı.