BİRLEŞİK Krallık 23 Haziran’da Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılığının (Brexit) oylanacağı referandum tarihi yaklaşırken, konu ile ilgili ülke siyaseti de giderek ısınıyor. Hem siyasi hem de ekonomik olarak büyük etkileri olacak bu referandurum ile ilgili detay ve etkileri hakkında bilgiler yazımızda.
Brexit Nedir?
Bu kelime Britanya’nın İngilizce adı “Britain” ile “çıkış” sözcüğünün İngilizcesi olan “exit”ten türetildi. Birleşik Krallık 1 Ocak 1973’te o dönem adı Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) olan bugünkü AB’nin öncülü topluluğa dahil olmuştu. Ülkede 1975’te yapılan referandumda yüzde 65 katılımla seçmenlerin yüzde 67’si topluluk içinde yer alma yönünde tercih belirtmişti. İlk kez 2012 yılında kullanıldı ve İngiltere’nin Avrupa Birliği üyeliğinden ayrılması anlamına geliyor.Başbakan Cameron, ocak 2013’te 2015 genel seçimlerini kazanması halinde 2017’den önce konuyla ilgili referandum yapılacağını söylemişti.
Brexit nasıl gerçekleşecek?
İngiltere’de iktidardaki Muhafazakâr Parti, ülkenin 1973 yılından bu yana yürüttüğü AB üyeliğini 2017 yılı sonuna kadar referanduma götürmek istiyor. 2015 Mayıs ayında yapılan genel seçim sonunda tek başına iktidar olan David Cameron liderliğindeki Muhafazakâr Parti, ülkenin AB üyeliğini referanduma götürmeden önce birlikle yeniden müzakereler yürütüyor. Referandumdan evet çıkması halinde İngiltere’nin AB üyeliği sona erecek.
İngiltere’nin Brüksel’den talepleri neler?
AB’de belli başlı dört alanda yeniden düzenlemeye gidilmesini isteyen Cameron’ın taleplerinin başında AB ülkelerinden İngiltere’ye gelen göçmenler geliyor. David Cameron, göçmenlerin devlet yardımlarından yararlanmalarının önünün kesilmesi ve İngiltere’de en az 4 yıl yaşama koşulunun getirilmesi gerektiğini savunuyor. Cameron, yalnızca taleplerinin karşılanması halinde AB üyeliğinden yana tavır alacağını belirtiyor. AB üyesi diğer ülkeler Londra’nın talebine karşı çıkıyor.
İngiliz halkı ‘Brexit’e nasıl bakıyor?
Avrupa Birliği’nden çıkmak isteyenlerin sayısı artıyor. Sunday Times gazetesinin 3-4 Eylül tarihlerinde bin 4 kişiyle yaptırdığı ankete katılanların yüzde 43’ü ülkenin Birlik üyeliğinden çıkmasını isterken, yüzde 40’ı ise İngiltere’nin Avrupa Birliği üyesi olarak kalmasını arzuladığını söyledi. Ankete katılanların yüzde 17’si ise kararsız olduğunu ifade etti. Yaz aylarında yapılan kamuoyu yoklamalarında İngilizlerin yüzde 45’i Birlik üyeliğinden yana, yüzde 37’si üyelik karşıtı, yüzde 18’i de kararsız olduğu şeklinde görüş bildirmişti.
Brexit’in Brüksel ve Londra açısından sonuçları ne olur?
Uzmanlara göre İngiltere’nin AB’den çıkışının hem Londra hem de Brüksel açısından ekonomik ve siyasi sonuçları olacak. İngiltere’nin AB’den çıkma ihtimali özellikle ekonomi çevrelerinde endişeye neden oluyor. 2017 referandumundan evet çıkması halinde AB yanlısı İskoçya’nın bağımsızlık girişimlerinin daha da güçlenmesi bekleniyor. Birleşik Krallık’ın dağılma sürecine gireceği iddia ediliyor.
OECD’den İngiltere’ye “Brexit” uyarısı
OECD’nin “Brexit’in olası ekonomik sonuçları” başlıklı raporunda, İngiltere’nin 23 Haziran’da yapılacak olan AB referandumunda Birlikten ayrılması halinde ülkenin ekonomik büyümesinin yavaşlayacağı belirtildi. Raporda ayrıca AB dışında kalan İngiltere’nin yeni bir ticaret anlaşması yapmasının ise kolay olmayacağı vurgulandı. OECD’nin projeksiyonunda, İngiltere’nin AB’den ayrılmasının oluşturacağı “belirsizlik ortamının” 2018 yılının sonlarına kadar devam edebileceği, bu durumun yatırımcı güveninin ve yatırımların azalmasına neden olabileceği kaydedildi.Raporda ayrıca İngiltere’nin AB dışında kalması durumunda ülkenin ekonomik büyümesinin 2020’ye kadar yüzde 3 azalabileceği belirtildi.
Bretix’e Dünya’nın Bakışı Nedir?
Fransa
Fransa medyası Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Donald Tusk’un İngiltere’ye özel muamele yapılmayacağını hatırlatarak sonuç olarak çok sayıda tavizde bulunulduğuna vurgu yaptı. Liberation gazetesi ve Avrupa Birliği konuları uzman gazetecisi Jean Quatremer’e göre “Asıl sorun Brexit değil”
İtalya
İtalyan gazetesi Corriere Della Sera ‘ya göre Cameron’a karşı verilen tavizlere diğer Avrupa ülkeleri karşı çıkabilir ve bu durum İngiltere’deki referandumunda riskli geçmesine neden olur. Corriere Della Sera, “AB kimliğini oluşturan temel konularda fedakarlık yaptı” şeklinde yorumladı.
La Stampa gazetesi ise Avrupa Birliği’nin verdiği tavizler İngiltere’yi AB’de tutmaya yetmeyecek. İtalyan Bakan Nicola Danti’den alıntı yapan gazete “yapılan önerilerin doğuracağı sonuçların Brexit’den daha tehlikeli olacağını” yazdı.
Almanya
Alman gazetesi Bild editörü Tanit Koch’a göre ise Avrupa Birliği İngiltere olmadan jeopolitik, ekonomik hatta ruhsal açıdan eksik kalacak.
Lizbon Antlaşması’nın 50. maddesi AB’den çekilme sürecini özetliyor. Şu an için hiç bir AB üyesi ülke, Birlik’i terk etmediği için bu madde henüz kullanılmadı.
Pratikte AB’den çekilme maddesi nasıl işler?
• İngiltere “AB’ye Hayır” oyu kullanırsa, Başbakan David Cameron’un Avrupa Konseyi’ni çekilme planından hemen haberdar etmesi gerekiyor.
•Ardından müzakereler başlar, ve İngiltere’nin diğer 27 AB üyesi ülke ile gelecekteki ilişkileri üzerine tartışılır.
•Avrupalı liderler ve Avrupa Parlamentosu bir uzlaşma anlaşması hazırlayarak bu anlaşmanın ulusal parlamentolar tarafından onaylanmasını isteyebilir.
•Birleşil Krallık AB tarafında yapılan görüşmelerde yer alamamanın yanı sıra sunulan nihai şartlarda hiç bir söz hakkı sahip olmayacaktır.
•AB antlaşmalarının, İngiltere’nin yeni statüsünü de kapsaması için tadil edilmesi gerekecektir.
Birlik’in üyesi olmadan Avrupa Birliği ile kapsamlı ilişkilerini sürdüren bazı ülkeler bulunuyor. Her ülke ile yapılan düzenleme bu ülkeye has olmakla beraber avantaj ve dezavantajları beraberinde getiriyor.
Kaynak: DW
